Luxor steekt met kop en schouders boven de andere steden van Egypte uit vanwege de enorme rijkdom aan tempels en graven. Dit was de plaats van het oude Thebe, de grote stad van het Middenrijk en de farao's van het Nieuwe Koninkrijk, die de oevers van de Nijl bedekten met hun gigantische bouwwerken en begonnen met de enorme grafconstructies die nauw verborgen lagen te midden van de rotsachtige vallei van de Westelijke Jordaanoever. De reikwijdte van hun ambitie wordt vandaag het best gewaardeerd in het prachtige Karnak-tempelcomplex, maar er zijn hier zoveel monumenten dat je gemakkelijk een week kunt doorbrengen door simpelweg te genieten van de elegantie en grootsheid.
Luxor is eigenlijk een openluchtmuseum en er is geen betere plek in Egypte om een paar dagen te stoppen en jezelf te verliezen in de wonderen van de antieke wereld. Plan uw reis met onze lijst met de belangrijkste toeristische attracties in en rond Luxor.
Van alle vele monumenten in Luxor moet het tempelcomplex van Karnak het meest verbazingwekkende en mooiste wapenfeit zijn. Binnen zijn terrein zijn de Grote Tempel van Amon, de Tempel van Khons en de Festivaltempel van Tuthmosis III, evenals vele andere gebouwen. Het is niet gebouwd volgens een enkel verenigd plan, maar vertegenwoordigt de bouwactiviteit van vele opeenvolgende heersers van Egypte, die met elkaar wedijverden bij het toevoegen en versieren van dit grote nationale heiligdom, dat tijdens het Nieuwe Koninkrijk de belangrijkste tempel van Egypte werd.
Alle monumenten hier zijn op gigantische schaal, waardoor bezoekers tot mierachtige proporties worden gereduceerd terwijl ze omhoog kijken naar machtige zuilen en kolossale beeldhouwwerken. Zelfs als je weinig tijd hebt, bezuinig hier niet op je bezoek. Je hebt minimaal drie uur nodig om het hele complex te begrijpen. Je kunt vanuit het centrum gemakkelijk naar Karnak lopen langs de Corniche-weg langs de Nijl, hoewel de meeste mensen vanwege de hitte een taxi nemen. Als je weinig tijd hebt, worden er veel rondleidingen aangeboden die je rond de hoogtepunten van Karnak leiden. Een privétour door Luxor East Bank, Karnak en de Luxor-tempels is een goede optie. Deze tour van een halve dag bezoekt deze oude locaties met een egyptoloog
.
De beroemde Vallei der Koningen, verborgen tussen rotsachtige hellingen, was de laatste rustplaats voor de koningen van de 18e, 19e en 20e dynastie. Hun belangrijkste attractie zijn hun heerlijk levendige muurschilderingen. Omdat werd aangenomen dat de dode man, vergezeld door de zonnegod (of misschien een is geworden met de zonnegod) 's nachts door de onderwereld voer in een boot, werden de muren van de graven versierd met teksten en scènes die deze reis weergeven en het geven van instructies aan de dode man op zijn koers.
In de vallei zijn 63 graven, die een samenroeping zijn van beroemde namen uit de Egyptische geschiedenis, waaronder de beroemde jongenskoning Toetanchamon. De graven zijn open op een rotatiesysteem om de schilderijen zoveel mogelijk te beschermen tegen de schade veroorzaakt door vocht.
De Luxortempel, die het moderne centrum van de stad voorstaat, is een ode aan het veranderende gezicht van Egypte door de eeuwen heen. Eerst gebouwd door Amenophis III (op de plaats van een eerdere zandstenen tempel), stond het bekend als "de zuidelijke harem van Amon" en was opgedragen aan Amon, zijn gemalin Mut, en hun zoon de maangod Khons. Zoals alle Egyptische tempels omvat het de kapellen van de goden met hun voorportalen en bijvertrekken, een grote Hypostyle Zaal en een open Zuilengalerij, die vanuit het noorden werd benaderd door een grote zuilengalerij. De tempel werd toegevoegd aan en veranderd door een parade van farao's, waaronder Amenophis IV (die alle verwijzingen naar de god Amon in de tempel vernietigde en het heiligdom van de god Aten toevoegde), Toetanchamon (die de muren van de zuilengalerij versierd had met reliëfs) en op hun beurt vernietigde de Tempel van de Aten), Seti I (die de reliëfs van Amon herstelde), en Ramses II (die de tempel aanzienlijk uitbreidde, met een nieuwe zuilengalerij aan de noordkant). Tijdens het christelijke tijdperk onderging de tempel een transformatie in een kerk, terwijl in de islamitische periode de moskee van Abu el-Haggag, gewijd aan een gerespecteerde heilige man, op het complexe terrein werd gebouwd.
De Tempel van Deir el-Bahri is prachtig gelegen aan de voet van de steile kliffen die de woestijnheuvels omringen, waarbij de lichtgekleurde, bijna witte zandsteen van de tempel opvallend uitsteekt tegen de goudgele tot lichtbruine rotsen erachter. Het tempelcomplex is aangelegd op drie terrassen die oprijzen uit de vlakte, verbonden door hellingen, die het verdelen in een noordelijke en een zuidelijke helft. Aan de westkant van elk terras staat een verhoogde zuilengalerij. De terrassen zijn uitgehouwen uit de oostelijke hellingen van de heuvels, met steunmuren van de fijnste zandsteen langs de zijkanten en naar achteren. De tempel zelf was ook gedeeltelijk uit de rots gehouwen. Binnen is het complex rijkelijk versierd met beelden, reliëfs en inscripties. Merk op hoe koningin Hatshepsut zichzelf vertegenwoordigde met de attributen van een mannelijke farao (baard en kort schort) om te bewijzen dat ze al het gezag van een koning bezat.
Een van de beste musea van Egypte, het Luxor-museum heeft een prachtig tentoongestelde collectie uit de omgeving, die het verhaal vertelt van het oude Thebe van het oude koninkrijk tot aan de islamitische periode. De prijsbezittingen van het museum zijn de twee Royal Mummies van Ahmose I en wat vermoedelijk Ramses I is in twee kamers op de begane grond, die hier alleen al een bezoek waard zijn. De bovenste verdieping heeft een oogverblindende weergave van amuletten, zilveren kommen, graf- en grafmeubels en votieftabellen die over het midden van de vloer lopen. Bekijk hier de reliëfs op de opnieuw opgerichte muur van Achnaton. De 283 zandstenen blokken zijn bedekt met geschilderde reliëfs en behoorden oorspronkelijk tot de Zonnetempel van Achnaton in Karnak.
Met de beroemde Vallei der Koningen en de Tempel van Deir al-Bahri als belangrijkste attracties, wordt Medinet Habu vaak over het hoofd gezien tijdens een reis op de Westelijke oever van de Nijl, maar dit is een van de mooiste versierde tempels van Egypte en zou op ieders hitlijst op de Westelijke oever moeten staan. Het complex bestaat uit een kleine, oudere tempel gebouwd tijdens de 18e dynastie en vergroot in de late periode, en de grote tempel van Ramses III, geassocieerd met een koninklijk paleis, dat werd omgeven door een vier meter hoge ommuurde ommuring. Het belangrijkste tempelgebied is precies gebouwd naar het model van het Ramesseum en was, net als het Ramesseum, gewijd aan Amon. De reliëfs hier zijn enkele van de beste die je op de Westelijke oever zult zien.
Als je niet genoeg graven hebt gehad in de Vallei der Koningen, ga dan naar de Graven van de Edelen, die misschien minder beroemd zijn, maar eigenlijk veel beter bewaard gebleven voorbeelden van grafschilderingen bevatten. De site bevat ongeveer 400 graven van verschillende hoogwaardigheidsbekleders, die dateren van ongeveer de 6e dynastie tot het Ptolemaïsche tijdperk. De grafschilderingen hier zijn niet zo bezorgd over het leiden van de doden naar het hiernamaals; in plaats daarvan tonen ze scènes uit het Egyptische dagelijkse leven. Met name de tombe van Sennofer, de tombe van Rekhmire, de tombe van Khonsu, de tombe van Benia, de tombe van Menna en de tombe van Nakht zijn de thuisbasis van enkele van de meest levendige en levendige grafschilderingen van Egypte. Als je weinig tijd hebt, kies er dan voor om het graf van Sennofer en het graf van Rekhmire te zien. Beiden hebben ongelooflijk gedetailleerde schilderijen met scènes uit het dagelijkse leven, werk en gezinsleven van de mannen. Sennofer was opziener tijdens het bewind van Amenhotep II, terwijl Rekhmire het vizier van de farao was.
Naast de weg die loopt van de Vallei der Koninginnen en Medinet Habu richting de Nijl staan de beroemde gigantische beelden die bekend staan als de Kolossen van Memnon. Ze zijn uitgehouwen uit hard geelbruin zandsteen dat in de heuvels boven Edfu is gewonnen en vertegenwoordigen Amenophis III zittend op een kubusvormige troon en stonden ooit op wacht bij de ingang van de tempel van de koning, waarvan er nog maar weinig sporen zijn overgebleven. In de Romeinse keizertijd werden ze meegenomen naar beelden van Memnon, de zoon van Eos en Tithonus, die tijdens de Trojaanse oorlog door Achilles werd gedood. De South Colossus is beter bewaard gebleven dan die in het noorden. Het is 19,59 meter hoog en de basis ligt gedeeltelijk begraven onder het zand. Met de kroon die hij oorspronkelijk droeg maar allang is verdwenen, moet de totale hoogte zo'n 21 meter zijn geweest.
De Noord-Kolos is het beroemde 'muzikale beeld', dat tijdens de Romeinse Keizerlijke tijd veel bezoekers hierheen bracht. Bezoekers merkten op dat het beeld bij zonsopgang een muzieknoot uitstraalde en dit leidde tot de mythe dat Memnon zijn moeder, Eos, begroette met deze zachte, klagende noot. Het geluid werd niet meer gehoord nadat keizer Septimus Severus het bovenste deel van het beeld had gerestaureerd.
Als je achter de beelden loopt, kun je de enorme site zien (momenteel opgegraven door archeologen) waar de tempel van Amenophis III ooit heeft gezeten.
De grote dodentempel, gebouwd door Ramses II en opgedragen aan Amon, ligt aan de rand van het gecultiveerde land, zo'n anderhalve kilometer ten zuiden van Deir el-Bahri. Hoewel slechts ongeveer de helft van de oorspronkelijke structuur bewaard is gebleven, is het nog steeds een zeer indrukwekkend monument. Tijdens de Romeinse keizerlijke periode stond het bekend als het graf van Ozymandias, genoemd door de historicus Diodorus (1e eeuw voor Christus) en werd het later vereeuwigd door de Engelse dichter Shelley in zijn gedicht Ozymandias. De noordelijke toren en de zuidelijke toren zijn gegraveerd met reliëfs van de strijd van Ramses II met de Hethieten, vergelijkbaar met de reliëfs van Abu Simbel. Op de South Tower wordt de hele linkerhelft van de muur ingenomen door de Battle of Qadesh. Scènes hier tonen Ramses in zijn strijdwagen die tegen de Hethieten rent, die worden gedood door zijn pijlen of in wilde verwarring vluchten en in de rivier de Orontes vallen, terwijl je aan de rechterkant de Hettitische prins en de vijand kunt zien vluchten naar hun fort. Binnen de Eerste, Hof zijn de overblijfselen van een kolossale figuur van de koning, die naar schatting oorspronkelijk een totale hoogte van 17,5 meter had en meer dan 1.000 ton woog.
De graven in de Vallei der Koninginnen behoren meestal tot de 19e en 20e dynastie. Er zijn nu in totaal bijna 80 graven bekend, waarvan de meeste zijn opgegraven door een Italiaanse expeditie onder leiding van E. Schiaparelli tussen 1903 en 1905. Veel van de graven zijn onvoltooid en zonder versiering en lijken op grotten in de rotsen. Er zijn weinig ingekerfde inscripties of reliëfs, waarbij een groot deel van de decoratie bestaat uit schilderijen op stucwerk. Slechts vier graven zijn open voor het publiek, maar een van de groep is de beroemde tombe van koningin Nefertari, pas heropend in 2016, waardoor een reis hier zeker de moeite waard is. The Tomb of Queen Nefertari, Wife to Ramses II, wordt beschouwd als de mooiste van de overvloed aan graven op de Westelijke Jordaanoever. De muren en plafonds van de kamers hier zijn bedekt met oogverblindende, zeer gedetailleerde en rijk gekleurde scènes, die de legendarische schoonheid van Nefertari vieren. Van de drie andere graven die hier te zien zijn, is het graf van Prins Amen-haar-khopshef de beste, omdat de muurschilderingen van de kamers goed bewaard gebleven kleuren hebben. Een zoon van Ramses III, Amen-her-khopshef stierf toen hij nog een tiener was. Als je tijd hebt, of gewoon als graven, dan bevatten de tombe van Khaemwaset (een andere zoon van Ramses III) en de tombe van koningin Titi een aantal interessante bewaard gebleven scènes, hoewel die in het Titi-graf meer vervaagd zijn dan Khaemwaset. Er bestaat in de archeologische wereld geen consensus over wie Titi's echtgenoot was.